آیین تکریم استاد اسفندیار معتمدی؛ نویسنده، پژوهشگر و پیشکسوت حوزه آموزش فیزیک در آموزش و پرورش ایران با حضور رسول محمدقلی معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان، جمعی از مدیران فرهنگی و استادان برجسته کشور به همت بنیاد نخبگان استان تهران و دفتر تکریم و الگوسازی بنیاد ملی نخبگان یکشنبه 17 تیر 1403 برگزار شد.

 

تکریم و الگوسازی مولد نخبه‌پروری و نخبه‌سازی است

در ابتدای این مراسم، حیدر مفتاحی‌زاده رئیس بنیاد نخبگان استان تهران، ضمن خیرمقدم به حضار و عرض تسلیت به مناسبت فرارسیدن ایام محرم گفت: ما در بنیاد نخبگان در حوزه تکریم فعالیت نخبگانی را یک چرخه کامل می‌بینیم که از شناسایی نخبگان تا زمان توانمندسازی،اثرگذاری، تکریم و الگوسازی این چرخه، ادامه می‌یابد. ضمن این که تکریم و الگوسازی آخرین خط نخبگانی نیست، بلکه مولد نخبه‌پروری و نخبه‌سازی برای کشور است. نگاه ما این است که از تکریم و الگوسازی این بزرگواران بتوانیم الگوهایی در کشور بسازیم که دانش‌آموزان و دانشجویان با تبعیت از این عزیزان بتوانند این چرخه را برای حفظ کشور و آبادانی آن اعتلا ببخشند.

 

وی با بیان  این‌که  بخش مفقود مانده در بنیاد نخبگان بحث تکریم از بزرگوارانی بود که در حوزه مطالب درسی برای دانش آموزان کتاب‌های ارزشمندی را به رشته تحریر درآورده‌اند، ادامه داد: معماری فکری دانش‌آموزان دهه‌های 60 و 50 که امروز خودشان اثرگذار هستند، بوسیله بزرگانی چون استاد معتمدی شکل گرفته است و ما این را وظیفه خود می‌دانیم تا این نگاه را تکمیل کرده و تاثیرگذاری این بزرگان را به دانش‌آموزان کنونی نشان دهیم.

 

انعکاس حضور معلمانی که نادیده گرفته شدند

در ادامه جواد محقق نویسنده، شاعر و روزنامه‌نگار طی سخنانی اظهار کرد: آشنایی من با آقای معتمدی از زمانی است که سردبیری مجله «رشد معلم» را برعهده داشتم و در طول 12 سالی که مسئولیت مجله برعهده من بود، تلاش کردم به دنبال معلمان بزرگ کشور بروم که در استان‌های کشور حضور داشتند و فعالیت‌های فرهنگی و ادبی پرباری انجام دادند، اما به عنوان معلم و چهره آموزشی خیلی حضورشان انعکاسی در کشور پیدا نکرد. از همین رو تصمیم گرفتم همه اینها را به مخاطبان و بویژه دیگر همکارانشان معرفی کنم و یکی از بزرگ‌ترین کارهایی که انجام دادم و جزو فعالیت‌های دلی من در مطبوعات بود مصاحبه با شخصیت‌های بزرگی بود که در جامعه معلمین حضور داشتند، چرا که متاسفانه چنان که باید به شخصیت علمی، فرهنگی، ادبی و هنری آنها پرداخته نشده بود. در آن سال‌ها من با چهره‌های مختلفی آشنا شدم و علاوه بر آن گفت‌وگوها که نزدیک به یکصد نفر را شامل می‌شد، ساعت‌های فراوانی در دفتر مجله کسب فیض می‌کردم. یکی از آنها آقای معتمدی بود که هم در تهران و هم سفرهای مختلفی که به استان‌ها داشتیم لحظاتی خلق شد که برای من ارزشمند هستند.

 

او افزود: برای ایشان و همه معلمان بزرگ ایران آرزوی سلامتی و توفیق دارم و امیدوارم ما برهمین مقدار که بتوانیم به معرفی آنها اقدام کنیم سهم کوچکی داشته باشیم. ما در بنیاد نخبگان تهران از پیش از کرونا اقداماتی در حوزه تکریم این عزیزان انجام دادیم و شخصیت‌های آموزشی و پژوهشی را معرفی کردیم و بزرگداشتی برای عزیزان گرفتیم، اگر چه که در شان و قدر این عزیزان نبود، اما توان ما در همین اندازه است. خوشحالم که بار دیگر این برنامه از سر گرفته شده است و امیدوارم ادامه یابد و مجموعه آن در قالب یک کتاب در اختیار علاقمندان قرار گیرد.

 

تلاش برای ارتقاء سطح و جایگاه معلم

سخنران بعدی این مراسم محمودامانی طهرانی، دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش بود، او نیز طی سخنانی گفت:  استاد معتمدی فردی است که از جهات مختلف می‌توان برایشان مراسم تکریم گرفت و هر یک از این ابعاد به تنهایی شایسته تکریم است. استاد یک معلم، آموزش‌گر و کسی است که عمر خود را صرف تعلیم و تربیت و ارتقای جایگاه معلمی کرده است. بسیاری از معلمین کشور همکاران و هم‌رشته‌ای‌های من این سخن را تایید و تصدیق می‌کنند که او یک عمر در جهت ارتقاء سطح نگاه به معلم و آموزش در کشور قدم برداشته است و تولیدات علمی ایشان در این زمینه قابل توجه است.

 

او در ادامه ضمن بیان این نکته که تولیدات استاد معتمدی برجسته است و کتاب‌هایی که برای آموزش همکاران خود نوشته بسیار پرشمار است، افزود: پرکاری و پرتولید بودن استاد در این زمینه یکی از ابعادی است که به نظر می‌آید بسیار قابل توجه است. بعد بعدی استاد معتمدی نگاه عمیقی است که ایشان به مسئله علم،علم‌آموزی و گنجینه بسیار پرافتخار حکمی،علمی ایران و اسلام دارند و این وجه یکی از بخش‌های مغفول نظام آموزشی ما بود که خوشبختانه در بیست سال اخیر مورد توجه جدی قرار گرفت و کلاس‌های درسی توجه خوبی به آن دارند و اقای معتمدی در این زمینه جزو افرادی هستند که زودتر از همه توجه پیدا کردند و تولیدات بسیار اثرگذاری در این زمینه داشتند.

 

امانی طهرانی با تاکید بر این که استاد معتمدی نقطه جمع و اتحاد میان قدیم و جدید، نو و کهنه و انسان‌ها با گرایش‌های مختلف است، گفت: نوع مواجه معتدل استاد معتمدی با همه این انسان‌ها نکته حائز اهمیتی است. من به عنوان جوانی که وارد دفتر تالیف شده بودم مواجه ایشان با من یک جریان کاملا باز و دعوت‌کننده بود و بدون هیچ چشم‌داشتی تجربیاتشان را در اختیار من ‌گذاشتند. نگاه مثبت‌اندیش، حرکت‌زا، امیدوارانه و و نشاطی که در استاد معتمدی هست، متصل می‌شود به روحیه وحدت و همدلی ایشان؛ من یک بار جمله ناامیدکننده،منفی و تلخ از ایشان نشنیدم و همواره این روحیه را در تمامی ابعاد از کلان تا خرد حفظ ‌کردند.

 

در ادامه مجتبی ادیبی رئیس شورای اسلامی شهر سده لنجان، به ایراد سخنانی پرداخت.

 

بزرگان قدر بزرگان را می‌دانند

محسن شاهرضایی مدیرکل دفتر الگوسازی و تکریم نخبگان بنیاد ملی نخبگان نیز بیان کرد: تاکنون بزرگداشت‌های ما در حوزه ادبیات بود و پاسداشت دکتر معتمدی در حوزه فیزیک برای نخستین بار است که توسط بنیاد نخبگان رقم خورده است. استاد به تنهایی مرکز ثقل فیزیک ایران را تغییر داده است.

 

او گفت: کار ما قدردانی کردن است وما قدرشناس زحمات افرادی همچون استاد معتمدی هستیم. کسی که بیش از پنج دهه به یک کار بپردازد لازم التکریم است. از سوی دیگر ما می‌خواهیم الگوسازی کنیم. دانش آموزان باید این افراد را بشناسند چرا که به گردن ما حق دارند. بنابراین باید از استادانی همچون استاد معتمدی خواهش کنیم و با آنها گفت‌وگو داشته باشیم تا تجربیات این عزیزان به ثبت برسد. از آنجایی که ما ملت شفاهی هستیم در تلاشیم تا دانش‌آموزانی نویسنده پرورش دهیم که بنویسند و تجربیات این عزیزان را ثبت کنند تا برای آیندگان بماند.

 

مدیرکل دفتر الگوسازی و تکریم نخبگان بنیاد ملی نخبگان تاکید کرد: بزرگان هستند که قدر بزرگان را می‌دانند، چرا که به ریشه‌ها می‌پردازند.

 

برای ایران عزیز  صادقانه تلاش کنیم

در پایان نیز استاد اسفندیار معتمدی نویسنده و پژوهشگر حوزه آموزش فیزیک در آموزش و پرورش ایران به جایگاه آمد و اظهار کرد: اولین کتابی که نوشتم درباره زادگاهم سده لنجان بود که منتشر شد، کتاب دومم مدارس جدید و کتاب سوم اثرگذاران اصفهان در کل کشور بود. کتاب‌هایی نیز درباره ایران نوشتم از جمله  کتاب چهارجلدی تاریخ علم در ایران.

 

او ادامه داد: معلمی که وظیفه‌شناس باشد، آرامش خاطر بیشتری نسبت به شغل‌های دیگر دارد. اگر رفتید در کلاس درس، تحرکی در دانش‌آموزان ایجاد کردید و با آنها دوست شدید تا راز درونشان را با شما در میان بگذارند به آرامش خاطر می‌رسید.

 

اسفندیار معتمدی با بیان این که با تشویق‌های برادر به تهران آمد و شروع به تحصیل کرد، افزود: تا آن زمان با جهان فیزیکی آشنا بودم و اینجا باید با جامعه آشنا می‌شدم. امیدوارم هر کسی که اثرگذار است و میراث مکتوبی در این کشور داشته است مورد توجه قرار گیرد.

 

این پژوهشگر حوزه آموزش فیزیک توضیح داد: من این شانس را داشتم که با بزرگان آشنا شوم. وقتی استاد شریف‌زاده فوت کرد خانم توران پیرهادی از من دعوت کردند تا با ایشان همکاری کنم و بسیار از این همکاری خوشحالم. کلاسشان علم، هدایت، آموزش و پرورش، انسانیت و ... بود؛ بچه‌ها را بسیار دوست داشتند و برای آنها کارهای زیادی انجام دادند. روزی عزیزی از من پرسیدند که بزرگترین معلم تو کیست؟ گفتم کارگری که سواد نداشت، اما نظم فکری بزرگی داشت و من بسیار از او آموختم. همه آدم‌ها چه تحصیلکرده چه بی سواد محترم هستند. ایران ما عزیز است و برای رسیدن به جایگاه واقعی‌اش باید بسیار تلاش کنیم و صادقانه هم تلاش کنیم.

 

معتمدی در پایان از همسر و فرزندانش که در این سال‌ها در کنار او حضور یافتند تشکر کرد.

 

در نهایت با اهدای ارج‌نامه‎ سید سلمان سید افقهی قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان از اقدامات این استاد ارجمند تقدیر شد.

متن کامل این ارج‎نامه بدین شرح است:

 

بسم الله النور

«استاد ارجمند جناب آقای اسفندیار معتمدی

خدمت در مسیر علم و دانش برای رشد و تعالی کشور امری ممدوح و ستودنی است. به‌ویژه اگر این مهم در راستای آموزش نوجوانان و ترغیب آنها به فراگیری علم و روش‌مندی پژوهش در حوزه‌های مختلف دانش باشد، از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود.

در همین راستا جای بسی خوشوقتی است که جناب‌عالی از دیرباز دغدغه آموزش برای کودکان و نوجوانان کشور را داشته و منشأ خیرات و برکات فراوانی در این عرصه بوده‌اید.

تلاش‌ها و کوشش‌های بی دریغ شما به‌خصوص در آموزش و ترویج علم فیزیک برای جوانان و نوجوانان کشور از جمله فعالیت‌های علمی تأثیرگذاری بوده که حاصل آن را می‌توان در شکوفایی روزافزون این علم در میان دانش‌آموزان و دانشجویان کشور مشاهده کرد.

اینجانب ضمن قدردانی از تلاش‌های جهادگونه جناب‌عالی در این سال‌های طولانی "ارج نامه" بنیاد ملی نخبگان را تقدیم حضور کرده و سلامتی همراه با سرافرازی را برایتان آرزو می‌نمایم.»